Wijmond – Van staal naar mens centraal

Als de rook
om de IJmond
is verdwenen

Wat als Tata Steel IJmuiden stopt? Wat gebeurt er dan met het terrein? Welke mogelijkheden zijn er?

En waarom is het niet onrealistisch dat Tata uit de IJmond zou vertrekken? Je leest het in het uitgebreide rapport.

Wijmond in beelden

Er is plek voor maar liefst 30.000 woningen, zowel koop als vrije sector en sociale huur. Inclusief voorzieningen zoals groen, winkels en infrastructuur.

In de haven van de IJmond is genoeg ruimte voor scheepsbouw, moderne en schone industrie en voor recreatie.

Innovatieve bedrijven en koplopers zoals ASML snakken naar uitbreiding in de Randstad. Hier is voldoende plek voor, alsook voor een moderne energiehaven.

De beste surfspot van Nederland is straks niet langer ook de ongezondste. Fraai gelegen en goed met het OV bereikbaar is hier een hele nieuwe woon- en recreatieomgeving.

Met behoud van markante gebouwen en het stalen erfgoed kan hier een levendige wijk verrijzen met een mix aan kantoren, winkels en woningen.

Visualities: Grisha Zotov | Architectural Prescription

In een notendop

De toekomst van Tata Steel Nederland in IJmuiden is onzeker. De financiële situatie van het bedrijf, in combinatie met de status van de staalmarkt en de juridische procedures van omwonenden en toezichthouders zorgen voor een wankele situatie.

Tata Steel IJmuiden wil verduurzamen en stapsgewijs stoppen met het gebruik van steenkool en uiteindelijk overgaan op productie van staal met waterstof. Het bedrijf zal de komende jaren hoe dan ook een transformatie ondergaan, waarbij de vraag niet is óf er verandering komt, maar in welke vorm en met welke snelheid deze zal plaatsvinden. Er blijft ook een scenario waarin de transitie niet succesvol is en Tata Steel IJmuiden zal moeten sluiten. Dit rapport bekijkt verschillende alternatieve scenario’s voor het terrein van TSN, variërend van staal maken met halffabrikaten van elders tot een nieuwe woonwijk aan zee bouwen.

Het rapport schetst drie verschillende scenario’s voor de toekomst van de locatie:

Scenario 1:
Schonere staalproductie

Het verduurzamen van de staalproductie op de locatie door met halffabrikaten en elektrische vlamboogovens te werken en op de rest van het terrein het industriële karakter door te zetten in de vorm van scheepswerven.

Scenario 2:
Natuur- en innovatiehub

Het creëren van een natuurgebied en een ruime campus voor nieuwe, innovatieve bedrijven. Voordeel van dit scenario is dat de jaarlijkse opbrengsten gemaximaliseerd worden, zowel door de opbrengsten van de nieuwe bedrijvigheid, als op termijn door de verlaging van de zorgkosten.

Scenario 3:
Stad in de duinen

Transformatie van het gebied tot een stad met ruimte voor bedrijvigheid. Voordeel van dit scenario is dat het inkomsten oplevert om de nodige bodemsanering (deels) te financieren. Hierdoor wordt de behoefte aan overheidssubsidie geminimaliseerd.

In het rapport wordt het Groen Staalplan van Tata Steel zelf afgezet tegen deze scenario’s. Uit de vergelijking kan geconcludeerd worden dat de overheidssteun die nodig is, ongeveer gelijk is voor het Groen Staalplan, scenario 1 en scenario 2. Bij scenario 3, het bouwen van een stad, kan de overheid tot 4 miljard euro besparen, omdat woningbouw op het terrein inkomsten oplevert. Als we kijken naar de jaarlijkse kosten en opbrengsten voor de maatschappij als geheel is scenario 2, het natuur- en innovatiegebied, het grootst. Dit komt vooral door de maatschappelijke baten van natuur, meer werkgelegenheid en lagere zorgkosten. Het Groen Staalplan is voor wat betreft maatschappelijke baten de minst aantrekkelijke optie.

In dit rapport wordt niet gepleit voor een specifiek toekomstpad voor Tata. Het biedt een handreiking om keuzes te maken. Er zijn namelijk ook andere opties dan een maatwerksubsidie voor het Groen Staalplan van TSN. Verschillende scenario’s kunnen aantrekkelijk zijn, afhankelijk van de prioriteiten die beleidsmakers en politici stellen. Het is van belang dat we ons niet blindstaren op één optie. Dit is ook nuttig mocht de fabriek onverhoopt plotseling sluiten. Dan ligt er tenminste een plan B.